Από μικρά παιδιά ονειρευόμαστε τι θέλουμε να γίνουμε όταν μεγαλώσουμε. Μπορεί κατά την πορεία το περιεχόμενο του ονείρου να αλλάζει, αλλά η προσδοκία παραμένει πάντα εκεί. Έρχεται, όμως, για πολλούς η στιγμή κατά την ενήλικη πλέον ζωή, που συνειδητοποιούμε ότι ενδεχομένως δε γίναμε ή και δεν πρόκειται να γίνουμε ό,τι ονειρευόμασταν. Ίσως, οι εξωτερικές συνθήκες να ήταν/είναι ακατάλληλες ή να μη φροντίσαμε ποτέ να καλλιεργήσουμε τις απαραίτητες δεξιότητες για να πραγματοποιήσουμε το όνειρό μας.
Η μέση ηλικία, με τον πλούτο της γνώσης και των εμπειριών που έχει συσσωρευτεί, είναι συχνά η φάση ζωής κατά την οποία αξιολογούμε το παρελθόν, το παρόν και αναθεωρούμε τις βλέψεις μας για το μέλλον, για κάθε τομέα της ζωής μας.
Έτσι και για τον επαγγελματικό, έρχεται η ώρα που διερωτόμαστε: τι ήθελα να κάνω, τι τελικά έκανα, κατά πόσο είμαι ικανοποιημένος/η, πώς θα ήθελα να είναι η ζωή μου στο εξής και κατά πόσο ρεαλιστικές είναι οι προσδοκίες μου.
Οι παιδικές/νεανικές φαντασιώσεις μπορεί να έχουν πλέον ξεθωριάσει, εντούτοις παραμένει, τις περισσότερες φορές, η επιθυμία για επιτυχία, αναγνώριση, ανέλιξη, ανεξαρτησία, ανάπτυξη, νόημα και σκοπό στη ζωή. Και ενώ εξακολουθούμε να θέλουμε να κυνηγήσουμε διακαώς αυτές τις φιλοδοξίες, βρισκόμαστε σε αδιέξοδο, καθώς είτε δεν ξέρουμε πώς να προχωρήσουμε είτε ο στόχος φαντάζει ακατάλληλος ή ανέφικτος.
Όποιος και αν είναι ο λόγος...όταν τελικά ερχόμαστε αντιμέτωποι με (την όχι και τόσο αρεστή) πραγματικότητα, τι μπορούμε να κάνουμε; Πώς μπορούμε να διαχειριστούμε και να υπερβούμε μια ενδεχόμενη κρίση κατά το μέσον της ηλικίας και της σταδιοδρομίας μας;
1. Αναπτύσσουμε Αυτοεπίγνωση (self-awareness). Η αναγνώριση και αποδοχή της πραγματικότητας, είναι το πρώτο και σημαντικότερο βήμα που πρέπει να κάνουμε. Σημαντικό μέρος αυτής της διεργασίας είναι και η συνειδητή «εγκατάλειψη» ενός ονείρου, η οποία θα μας ελευθερώσει και θα μας οδηγήσει εν καιρώ σε νέα μονοπάτια. Στην αρχή, μπορεί να βιώνουμε θυμό, άρνηση, θλίψη ή κατάθλιψη, αισθανόμενοι απογοητευμένοι, αδικημένοι, άτυχοι, ανήμποροι, αποτυχημένοι….είναι απόλυτα λογικό, αποτελεί μέρος της διαδικασίας αυτοεπίγνωσης, είτε τα αίτια έχουν ρεαλιστική βάση είτε όχι.
2. Ανακτούμε τον Εσωτερικό Έλεγχο (Internal Locus of Control). Mερικές φορές, σκεφτόμαστε ότι «συχνά-πυκνά η ζωή δεν μας αντιμετωπίζει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο» - ας διορθώσουμε αυτήν τη σκέψη στο ότι «πολλές φορές δεν αξιοποιούμε τη ζωή με τον καλύτερο δυνατό τρόπο». Ας αποφεύγουμε τη μετατόπιση ευθυνών, τη μοιρολατρία και τη μεμψιμοιρία και ας ασχολούμαστε με όλα όσα βρίσκονται στη σφαίρα της επιρροής και του ελέγχου μας.
Ενώ δεν έχουμε πάντα τον έλεγχο για όλα όσα μας συμβαίνουν, μπορούμε να έχουμε πάντα τον έλεγχο για τον τρόπο που αντιδρούμε σε αυτά και τα αντιμετωπίζουμε (ή δεν τα αντιμετωπίζουμε).
3. Αποκτούμε Όραμα (vision). Για να ζήσουμε τη ζώη που επιθυμούμε, πρέπει να δομήσουμε ένα ρεαλιστικό και σαφές όραμα: ποιος/α θέλω να είμαι (εικόνα επιθυμητού εαυτού) και τι θέλω να ζήσω (εικόνα επιθυμητού μέλλοντος). Τότε, μπορούμε να ξεκινήσουμε το ταξίδι της αλλαγής. Το σημαντικό είναι να υπάρχει νόημα και αίσθηση σκοπού.
4. Αναπτύσσουμε Aνθεκτικότητα (resilience) ή σθένος (grit) ή νοοτροπία ανάπτυξης (growth mindset). Όπως κι αν την αποκαλούμε, αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για να μπορούμε να αντιμετωπίζουμε τις αντιξοότητες που συναντούμε στην πορεία της ζωής – να διαχειριζόμαστε και να ξεπερνούμε δυσκολίες, κρίσεις, προβλήματα, προκλήσεις και κατ’ επέκταση αλλαγές κατά το μέσον της καριέρας μας.
5. Eπανασχεδιάζουμε την εργασία μας (job crafting) και τον τρόπο που σκεφτόμαστε για αυτήν ή και ολόκληρη την επαγγελματική μας ταυτότητα. Είναι σημαντικότερο το "ποιος είμαι", από το "ποιο είναι το αντικείμενο της εργασίας μου". Έτσι, προσδίσουμε νόημα και σκοπό στην προσωπική και επαγγελματική μας ζωή.
Ξεκινήστε και το σίγουρο είναι ότι μια βαθιά δημιουργική και μεταμορφωτική διεργασία απλώνεται μπροστά σας:
σκεφτείτε τι είναι πραγματικά σημαντικό για εσάς - είναι αυτός ο επαγγελματικός τίτλος και οι απολαβές ή είναι η οικογένεια, οι φίλοι, η κοινότητα στην οποία ζείτε, η υγεία και ευημερία σας,
θέστε προτεραιότητες,
αναγνωρίστε τα θετικά σας στοιχεία, τις δεξιότητες που έχετε αποκτήσει μέχρι σήμερα, τα επιτεύγματά σας (στην εργασία και όχι μόνο), τις επιθυμίες σας,
πειραματιστείτε με το πώς μπορείτε να αξιοποιήσετε καλύτερα τις δεξιότητες και τα ταλέντα σας, για να δημιουργήσετε προστιθέμενη αξία στη δική σας ζωή και στη ζωή των γύρω σας,
κάντε βήματα, όσο μικρά κι αν σας φαίνονται,
με ανθεκτικότητα, επιμονή και συνειδητό πειραματισμό μέσω δοκιμής και σφάλματος (trial & error), μπορεί τελικά να οδηγηθείτε κάπου όπου θα νιώσετε ότι είναι ο προορισμός σας.
Μέρος της διαδικασίας ωρίμανσης, είναι να αποκτήσουμε βαθιά επίγνωση του εαυτού μας, των δυνάμεων και των περιορισμών μας, καθώς και να κατανοήσουμε πώς μπορούμε να "ανθίσουμε" (flourish) με τρόπο απτό και ρεαλιστικό. Ένας έμπειρος coach, αποτελεί πολύτιμο σύμμαχο σε αυτό το ταξίδι!
Προσπάθησε να ακούς (και) την καρδιά σου, γίνε ο αυθεντικός εαυτός σου και μην περνάς τη ζωή περιμένοντας μια αόριστα ιδανική στιγμή που μπορεί, απλά, να μην έρθει ποτέ!
GRIT: The Power of Passion and Perseverance (Angela Duckworth, Scribner, New York, 2016)
Mindset: Changing the Way you Feel to Fulfil your Potential (Carol Dweck, 2017)
Συμβουλευτική Σταδιοδρομίας, Σύγχρονες Προσεγγίσεις και Εφαρμογές (Θεοδοσάκης, Δ., Γκατζιώνης, Σ., Κώτση, Κ., Εκδ. ΓΡΗΓΟΡΗ, 2021)
Comments