Για αρκετούς ανθρώπους, η εργασία και τα καθημερινά τους καθήκοντα ενδέχεται να μην αποτελούν πηγή ευχαρίστησης, ικανοποίησης και κινητοποίησης, σε σημαντικό τουλάχιστον βαθμό.
Μπορούν, ενδεχομένως, να κάνουν κάτι οι ίδιοι ώστε αυτό να αλλάξει σε κάποιο βαθμό; Εάν ναι, τι θα μπορούσε να είναι αυτό;
Η έννοια του Job Crafting, περικλείει τις αλλαγές που μπορούν να κάνουν οι εργαζόμενοι, έτσι ώστε να «επανασχεδιάσουν» την ίδια τους τη δουλειά, με τρόπο που να μπορούν να αναζητήσουν και να βρουν ένα νόημα και έναν σκοπό σε αυτήν.
Κάτι τέτοιο, θα τους οδηγήσει στο να εμπλέκονται πιο ενεργά στα καθημερινά τους καθήκοντα και, συνεπώς, να βιώνουν μεγαλύτερη εργασιακή ικανοποίηση.
Αυτή η συνθήκη είναι πολύ σημαντική, καθώς, σύμφωνα με ακαδημαϊκές έρευνες, μπορεί να επιφέρει θετικά αποτελέσματα στους ίδιους, στους προϊσταμένους τους και κατ’ επέκταση στον οργανισμό για τον οποίο εργάζονται.
Ας δούμε μερικά παραδείγματα, όπως τα περιγράφουν οι ίδιοι οι εργαζόμενοι “job crafters”:
1. "Η μουσική είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μου…δε θα μπορούσα να ζήσω χωρίς μουσική! Πολλές φορές παρομοιάζω τη διδασκαλία με το να είμαι μουσικός, διότι όταν στέκομαι μπροστά στην τάξη μου θυμάμαι την εποχή που έπαιζα με την ροκ μπάντα μου. Έτσι, αισθάνομαι το ίδιο υπέροχα όταν διδάσκω τους μαθητές μου…η τάξη είναι η μουσική μου σκηνή." Εκπαιδευτικός
2. "Όταν πρωτοήρθα εδώ, μόλις είχαμε αρχίσει να χρησιμοποιούμε νέο εξοπλισμό υψηλής ταχύτητας. Δυσκολεύτηκα αρκετά να μάθω τόσα καινούργια πράγματα. Μετά, η εταιρεία άρχισε να προσλαμβάνει προσωπικό και εγώ προσφέρθηκα να τους μαθαίνω τη δουλειά. Τώρα, όλοι περιμένουν από εμένα να εκπαιδεύω τους νέους συναδέλφους. Δεν το είχα ξανακάνει και συνειδητοποίησα ότι μ’ αρέσει πολύ, με γεμίζει!" Τεχνικός συντήρησης
3. "Για αρκετό καιρό δε μπορούσα να βρω δουλειά και αναγκάστηκα να εργαστώ στις τηλεπωλήσεις. Ήταν πολύ βαρετό γιατί, μεταξύ άλλων, έπρεπε να ακολουθώ έναν πολύ δομημένο τρόπο επικοινωνίας, ένα συγκεκριμένο σενάριο. Όταν έμαθα καλά το "σενάριο", άρχισα να σκέφτομαι ότι υποδύομαι διαφορετικούς χαρακτήρες και έτσι άρχισα να αισθάνομαι πιο ανάλαφρη και πιο ευχαριστημένη. Είχε πολύ πλάκα..." Ηθοποιός
Μια ‘θέση εργασίας’ (job), αντικατοπτρίζει ένα σύνολο καθηκόντων και διαπροσωπικών σχέσεων που ανατίθενται σε ένα άτομο, μέσα σε έναν οργανισμό.
Η θεωρία του job crafting, προχωρά ένα βήμα πέρα από μία λίστα καθηκόντων και εστιάζει στο πώς οι εργαζόμενοι «φέρνουν τη δουλειά στα μέτρα τους», έτσι ώστε να είναι περισσότερο συμβατή με τα κίνητρά τους, τις αξίες τους, τις δυνάμεις τους, με ό,τι τους παθιάζει και τους κινητοποιεί.
Όπως φαίνεται από τα παραπάνω παραδείγματα, είναι ένα σύνολο τρόπων εύρεσης και αξιοποίησης ευκαιριών, αλλά και ένας νέος τρόπος σκέψης που οι εργαζόμενοι υιοθετούν, για να μπορέσουν να κάνουν την εργασιακή τους καθημερινότητα έστω και λίγο καλύτερη.
Η έρευνα, δείχνει ότι υπάρχουν 3 κύρια είδη job crafting:
οι job crafters αλλάζουν τα όρια των καθηκόντων τους, αναλαμβάνοντας να διεκπεραιώνουν περισσότερα ή λιγότερα, ή αλλάζουν τον τρόπο με τον οποίο εκτελούν τα καθήκοντά τους,
οι job crafters αλλάζουν τις εργασιακές σχέσεις, έτσι ώστε να έχουν μεγαλύτερη αλληλεπίδραση με άλλα άτομα - π.χ. ένας τεχνικός Η/Υ προσφέρει βοήθεια στους συναδέλφους του ώστε να έχει περισσότερες κοινωνικές σχέσεις και να εκπαιδεύει τους νέους τεχνικούς,
οι job crafters αλλάζουν τον τρόπο που αντιλαμβάνονται την εργασία τους - π.χ. μια καθαρίστρια σε νοσοκομείο επιλέγει να βλέπει την εργασία της ως έναν τρόπο να βοηθά τους ασθενείς και τους συγγενείς τους ή ως ένα σημαντικό μέρος της εύρυθμης λειτουργίας του νοσοκομείου.
Το πώς ένα άτομο βιώνει την εργασία του, εξαρτάται, ως έναν βαθμό, από τα συμπεριφορικά χαρακτηριστικά του. Με άλλα λόγια, ο τρόπος με τον οποίο τα άτομα προσεγγίζουν την εργασία τους, μπορεί να εξηγηθεί μέσα από τη στάση και τη συμπεριφορά που φέρνουν σε αυτήν. Είναι πιο σημαντικό το ‘ποιος είμαι εγώ’, από το 'ποιο είναι το αντικείμενο της εργασίας μου'.
Αναμφίβολα, η στάση, η συμπεριφορά και ο επαγγελματισμός των εργαζομένων είναι πολύ σημαντικά. Εντούτοις, υπάρχουν αντικειμενικά και ψυχολογικά όρια σχετικά με το τι μπορεί ένα άτομο να κάνει για να μετατρέψει μία ανιαρή και “άψυχη” δουλειά σε μια εργασία με νόημα και σκοπό, ειδικά εάν η εργασιακή κουλτούρα του οργανισμού δεν ενθαρρύνει κάτι τέτοιο. Ακόμα και σε αυτήν την περίπτωση όμως, πάντα υπάρχουν μικρά πράγματα που μπορούν να κάνουν οι ίδιοι οι εργαζόμενοι, για να βελτιώσουν έστω και λίγο την εργασιακή τους καθημερινότητα.
Η διαδικασία του job crafting, αποτελεί έναν από τους κυριότερους στόχους των ανθρώπων που απευθύνονται στο coaching. Η συνεργασία με έναν έμπειρο coach, μπορεί να συνεισφέρει στην αύξηση της εργασιακής ικανοποίησης, μέσα από τη διερεύνηση και επεξεργασία των ακόλουθων στοιχείων:
Μέσα από την coaching προσέγγιση που έχουμε αναπτύξει και εφαρμόζουμε, ενεργοποιούμε αποτελεσματικά για τον πελάτη μας (coachee) τη διεργασία διερεύνησης και επεξεργασίας των ακόλουθων στοιχείων:
* τους παράγοντες που θα μπορούσαν να αυξήσουν την εργασιακή ικανοποίηση του ατόμου,
* ποιοι από αυτούς τους παράγοντες και σε ποιον βαθμό είναι υπό τον έλεγχο του εργαζομένου, δεν εξαρτώνται δηλαδή από εξωτερικούς παράγοντες,
* τι εμπίπτει στην αυτενέργειά του
με στόχο την αύξηση της εργασιακής του ικανοποίησης και ευημερίας!
Wrzesniewski, A., Dutton, J. E. Crafting a Job: Revisioning Employees as Active Crafters of Their Work. Academy of Management Review, 26 (2001): 179-201
Comments